-
“Burada hiçbir balık uçmaya, hiçbir kuş yüzmeye zorlanmaz”
Çocuk ve Görsel Dili
ÇOCUKLAIMIZIN RESİM YETENEK SINAVLARINDA BAŞARILI OLMASI İÇİN NELER YAPMALIYIZ
Tanılama ve Tablet sınavlarını geçmiş çocuğumuzun BİLSEMLİ olma hakkı olmalıdır, bence. Ancak Sanat Merkezlerinin yeterli sayıda olmayışı, katılımın çok, kontenjanın az oluşu durumunda; iyi çalışmalar dahi elenmek zorundadır. İnşallah zamanla sanat merkezlerimiz artar ve iki aşamadan geçmiş tüm ÜZ çocuklarımız, ayrıca “yetenek alanı bireysel değerlendirme” sınavları olmadan yerleşirler. Ki, seçtikleri zaten ilgi ve yeteneklerine hitap eden alanlar olacaktır, Bilsem kurslarında gelişecekler.
Şu an yetenek sınavlarında öncelikle istenen; farklı düşünebilen, çizimlerinde yaratıcı düşüncelerini gösterebilen çocuklardır. Özel kurslarda basitleştirilmiş desen tekniklerini ve düşlediğini kağıda nasıl aktaracağını öğrenen çocuklar yaş düzeylerine göre uygulama yapabiliyorlar. Çoğu ÜZ çocuğumuz yaratıcı düşünebiliyor ancak düşüncesini kağıda/sahnesine aktarmada zorlanıyor. Doku ve ton değerleriyle objede figürde etüt ve detay çalışmaları, oranlar ve yüzeyin kütlesini gözetip sahnesini serpiştirme, sıralama yapmadan düzenlemeyi/kompozisyon, kağıdı doldurmayı öğrendiğinde teknik gelişmesi sağlanıyor.
Çocuklarımızın yaratıcı kurgularını arttırmak için yaşlarına uygun öykü ve çizgi filmler izletip, okutalım. Örneğin “Küçük Prens” kitabından, sesli öyküsünden veya çizgi-filminden izler/okur/dinler ve sevdiği sahneleri çizebilir. “Sofi’nin Dünyası” sesli öyküsü ya da filmi ,Hayao Miyazaki’nin çizgi filmleri, Enki Bilal’in filmleri, Harry Potter, Matrix, Xmen benzeri film karelerini gözlemleyip yeni fikirler edinir ve bakış açısını genişletebilir. Görüşü, kurguları/hayal gücü artar.
Hayal gücünü arttıracak çizgi roman ve kitapları izleyen/okuyan, gözlemleyen çocuğumuz edindiği farklı bakış açılarıyla. yaratıcılığıyla sınavında başarılı olur.
HAYAO MİYAZAKİ FİLM SERİSİ;
https://www.youtube.com/results?search_query=hayao+miyazeki+film+serisi
ENKİ BİLAL FİLMLERİ
https://www.youtube.com/results?search_query=Enki+Bilal+filmleri
3. sınıflar için SOFİ’NİN DÜNYASI
BİLSEM, YETENEKLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ 2. AŞAMA SINAVLARI / GÖRSEL SANATLAR ALANI AĞIRLIKLI BİLGİLER (Bilsemli olmanın ayrıcalıkları nelerdir? EQ zekâsı ve görsel algısı yüksek çocuğun BİLSEM Görsel Sanatlar Sınavları öncesinde neden ön hazırlık yapması gerekir? Herkes resim yapabilir, yapmalı mı? 2.Aşama Görsel Sanatlar Sınavı için hazırlık yapmanın yolları nelerdir? Çocuğunuzu sayfa sonunda ekli kaynaklardan çalıştırabilirsiniz.)
Türkiye’de ideal okul tipi olan Bilim ve Sanat Merkezleri – BİLSEM’ler, Milli Eğitim Bakanlığı Merkez Teşkilatında Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü Özel Yeteneklilerin Geliştirilmesi Daire Başkanlığına bağlıdır. Öğrenci seçimleri Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından her yıl belirlenen sınıf seviyesine ve uygulama takvimine göre yapılır. MEB tarafından yayınlanan kılavuz Sınıf öğretmenleri tarafından aday gösterilen, standart zekâ testlerinde130 veya 140 üzeri IQ üstün zekâ tanılamasıyla sınavlara hak kazanan bireylerin istek, ilgi ve ihtiyaçlarına göre yeteneklerini geliştirerek, kapasitelerini en üst düzeyde kullanmalarını sağlayan, örgün eğitim kurumlarını destekleyici özel eğitim merkezleridir. Bu merkezlerde öğrenciler uyum, destek eğitimi, bireysel yetenekleri fark ettirme, özel yetenekleri geliştirme ve proje üretimi/yönetimi alanlarında düzenlenmiş eğitim programlarına alınırlar. Belirlenen alanlarda aynı yaş ve deneyim şartlarına sahip akranlarına göre üstün performans gösteren bireyler, örgün eğitim kurumlarındaki eğitimlerini aksatmayacak şekilde bireysel yeteneklerinin farkında olarak, kapasitelerini geliştirir en üst düzeyde kullanmayı öğrenirler. Okullarda verilen eğitimin ötesinde kendine ve topluma katkıda bulunabileceği farklılaştırılmış bir eğitim alırlar. BİLSEM’ler ülke genelinde hizmet vermektedir. https://www.bilsemonline.com/bilsem-bilim-ve-sanat-egitim-merkezleri
BİLSEM’Lİ OLMANIN AYRICALIKLARI:
- BİLSEM’DE EĞİTİM ÜCRETSİZDİR. Ancak Merkezler öğrencilerin kullanacakları deney, uygulama ve etkinlik malzeme, araç ve gereçler için velilerden ücret talep edebilir.
https://www.aa.com.tr/tr/egitim/bilsem-taramasina-katilan-ogrenci-sayisinda-rekor-artıs-/1456697
Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü ile TUBİTAK arasındaki protokolle, Bilim Sanat Eğitim Merkezlerindeki-BİLSEM öğretmen ile öğrencilerin güncel bilimsel ve teknolojik gelişmeler doğrultusunda eğitim almaları amaçlanır. Bu çerçevede TUBİTAK tarafından öğrencilere burs, staj, yaz kampı, bilim söyleşileri ve dönemsel kurum gezileri gibi fırsatlar sunulacak. Öğrencilerin, Türkiye’nin teknoloji üssü kuruluşlarının önderliğinde deneyimler edinmeleri temin edilecektir. Kaynak: Argem
- Özel yetenekli öğrenciye TÜBİTAK bursu geliyor. https://m.haberturk.com/ozel-yetenekli-ogrenciye-tubitak-bursu-geliyor-2372008
- Argem nedir? Araştırma Geliştirme ve Uygulama Merkezi Lisesine kimler girebilir? https://m.youtube.com/watch?v=0cqWnNx2UM8
Görsel Sanatlar yetenek alanında aday gösterilen ve grup tarama sınavı sonuçlarına göre bu alan için her yıl Bakanlıkça belirlenen baraj puanlarını geçen öğrenciler, İl Tanılama Komisyonu tarafından görsel sanatlar yetenek alanında bireysel incelemeye alınır. Yapılan bireysel inceleme sonuçlarına göre Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğünce her sınıf seviyesinde yetenek alanı için belirlenen Türkiye barajını geçen öğrencilerin BİLSEM’e Eylül ayının ilk haftası içinde kayıtları yapılır.
BİLSEM öğrencileri AGSLiselerine direkt kayıt olabilecek:
Güzel Saratlar liselerine öğrenci seçimi için yetenek sınavı, bölümler bazında oluşturulacak komisyonlar aracılığıyla gerçekleştirilir.
Güzel sanatlar liselerinde, öğrencilere güzel sanatlarla ilgili temel bilgi ve beceriler kazandırmak ve güzel sanatlar alanında nitelikli insan yetiştirilmesi için eğitimler veriliyor. Uluslararası yarışmalarda ilk üç dereceye girenler ile Bilim ve Sanat Merkezlerine (BİLSEM) kayıtlı öğrencilerden görsel sanatlar ve müzik alanında tanılanmış özel yetenekli öğrenciler, yetenek komisyonu olmadan güzel sanatlar liselerine direkt kayıtlarını yaptırabilecek.
2019-2020 Öğretim Yılından itibaren 1. 2. ve 3. sınıflar için öğrenci seçimi yapılmaktadır.
BİLSEM sınavları iki aşamadan oluşur:
Öğrencinin sınavda çizdiği özgün çalışmasında bir olayı, hikayeyi ya da metni / kelimeleri görsel olarak betimleme ve kurgulama yeteneği, görsel ve zihinsel algılama yetenekleri, estetik kavrayış ve doğru aktarma hususları, oran-orantı, kompozisyon, yaratıcılıklarını ortaya çıkarabilme yetenekleri ölçülür.
- Aşama: Tablet ile grup tarama uygulaması. Genel bir sınavdır, interaktif zekâ soruları içeren tabletlerde yapılır.
- Aşama: Bireysel yeteneklerin (genel yetenek, görsel sanatlar ve müzik) değerlendirilmesi.
BİREYSEL DEGERLENDİRME-GENEL YETENEK ALANI video
“Tablet Sınavı”ndan sonra yapılan 2. aşama “Gurup Tarama Uygulaması”ndan geçen öğrenciler “Bireysel yeteneklerin Değerlendirilmesi Görsel Sanatlar sınavları”na alınırlar. Görsel Sanatlar Yetenek Sınavı” 2 aşamada değerlendirilir. “Okunan Hikâyeyi Görsel Olarak Tamamlama” okunan kelimelerin resimle betimlenmesi, “İmgesel Tasarım” ve “Cansız Modelden Çizim” başlıklarının konuları Genel Müdürlük tarafından kura yöntemiyle belirlenir, sınav günü İl Özel Eğitim ve Rehberlik Şube Müdürleri ile BİLSEM Müdürlerine çevrimiçi olarak gönderilir. Birbiriyle ilişkisiz olmak koşuluyla seçilen üç konudan öğrencinin bir kompozisyon oluşturması beklenir.
UYGULAMALI TANILAMA SÜRESİ:
1. ve 2.sınıflar için, 1. oturum İmgesel Resim 40 dakika (10 dakika ara)
2. oturum Tasarım ve Kompozisyon 40 dk.
3. sınıflar için, 1. oturum İmgesel Resim 40 dakika (10 dakika ara)
“Gözleme Dayalı Tasarım ve Kompozisyon (Cansız Model veya çoklu obje Çizimi)
Sınav kâğıtları; 35×50 cm. Sınav süreci 40 dakikadır, iki seans arasında 10 dakika ara verilir. Sınavlarda başarılı olan öğrenci Görsel sanatlar+Seçmeli derslere girebilir.
ÖĞRENCİ TANILAMASI- GÖRSEL SANATLAR ALANI SINAVLARI İÇİN HAZIRLIK YAPMAK GEREKİR Mİ: “Yetenek doğuştan gelir veya normal zekâ da geliştirilebilir.” https://www.youtube.com/watch?v=cdtj3y-zIyY
“Dehanın 10’da 1’i yetenek, 10’da 9’u çalışmaktır.” Albert Einstain
- 1. aşama Tablet sınavında; örnek bilsem soruları, zekâ oyunları, örüntü mantığı, dikkat güçlendirme setleri vb. yardımıyla öğrenci soru kalıplarına aşina olabilir. Tablet sınavı sonuçları açıklandıktan 1 ay sonra 2. aşama bireysel değerlendirmeye hak kazanırlar. “Gurup Tarama” için bazı çocuklar, kazanma oranlarını arttıracak örnek soru ve çözümlerini veren ücretsiz denemelerden yararlanılabilir. https://www.bilsemc2.com sitesinde 1. , 2. , 3. sınıflar için farklı sınıf ve sınavlardan 20 ye yakın soru çözümleri bulunmaktadır. Veya “bireysel değerlendirme 2. aşama paketlerinden” satın alabilirsiniz
Yeteneklerin değerlendirilmesi 2.AŞAMA GÖRSEL SANATLAR SINAVI İÇİN HAZIRLIK YAPMANIN YOLLARI:
- Çocuğunuz geçmiş yıllarda sorulan konuları ve örnek çizimleri inceleyerek, 40 dakikalık süreçte, değerlendirme ölçütlerine uygun karakalem desen çalışmalarını artırdığında; düzenli ve tekrar çalışmalarla sınav kriterlerine uygun pratikler kazanır. (Sayfa altına eklediğim kaynaklardan çalıştırabilirsiniz.)
- Kimi birey çalışmadan da yapar. Neyi nasıl, nereden öğrendiğini siz bile bilemeyebilirsiniz. Çocuğunuz mükemmel resimler yapıyor olabilir, bu kazanacağı anlamına gelmez. O an yapamayabilir, bu yeteneksiz olduğunu göstermez. Daha önceden tanılandığı ya da ilk aşamayı geçtiği halde ikinci aşamada başarılı olamayabilir. Zekâ bölümü 129 olan kazanırken 130 ve üzeri olan kazanamayabilir veya çok zeki olduğu halde tableti geçemeyen çocuk da olabilir. Bu çocuğunuzun akranlarından daha ileride ve parlak bir öğrenci olduğu gerçeğini değiştirmez. Onlar sadece çocuk, haklarında en iyisini isteyelim, inşallah mutlu, sağlıklı, vatanına milletine bağlı, katkı sağlayan yetişkinler olsunlar.
Özel destek eğitime ihtiyacı olan çocuğunuzun başarısını, sizin ona sağladığınız boş olmayan güven ve destek etkiler. Eğitim sistemimizde, bir çocuk üstün zekâlı bile olsa zenginleştirilmiş eğitim programı uygulanmadığı takdirde zamanla zekâsının köreleceği doğrudur. Yetenek zamanla geliştirilebilir veya körelebilir. (“Çoğu insan zekâya inanır, ben inanmıyorum, bizi birbirimizden ayıran emektir, ben çalışmaya inanıyorum”-Prof. Dr. Aziz Sancar)
ÜZ ya da parlak zekâlı olsun, çalışkanın geçtiği sınavlarda, hazırlanma yoluyla belli kalıba sokulur, çocuğun hazırlıksız düzeyi ile hazırlıklı düzeyi arasındaki fark net görülür. Doğuştan gelen üstün yeteneklinin de belli teknik bilgilere ihtiyacı vardır. “Bütün zekâ türleri eğitilebilir. Konservatuvar eğitimlerinde, müziksel zekânın eğitilebilir olduğunu görürüz; ses sanatçıları sahne öncesinde ses egzersizleri yaparak seslerini geliştirirler. Çocuğunuz BİLSEM’e müzik alanında aday gösterildiyse, çalgı aleti çalarak, çalmaya çalışarak müziksel zekâsını eğitebilir.” Genel zihinsel alanda aday gösterildiyse, zekâ oyunları, bulmaca, mekanik oyun setleri gibi materyallerle genel zihinsel becerilerini pekiştirebilir. Görsel sanatlar alanında da; akademik olarak düşünceleri yaşlarından önde, yaratıcılık potansiyeli olan bireylerin görsel anlatımlarını besleyecek egzersizlere ihtiyacı vardır. Sınavlarda istenilen kriterler gözetildiğinde 1.2.3. sınıf çocuklara desen tekniği bilgileri gerekmektedir. Sınav Öncesi Hazırlık sürecinde de resim çizmeye devam ederek veya branşında donanımlı, sınav odaklı çalıştıran öğretmen yardımıyla görsel zekâsı eğitilebilir. Böylece “Sınav Değerlendirme Ölçütleri” ve “süreci” gözetilerek, yaş seviyesine uygun oyunlaştırılmış beyin egzersizleri ve teknik uygulamalarla imgeleri arttırılır, 3. boyut perspektif, oran-orantı, konuyu kâğıda/sahneye yerleştirme, boş-dolu alan dengesi, kompozisyon vb. basit desen tekniklerini öğrenir, sınavın 2. aşamasına idmanlı katılmış olur.
BİREYSEL DEĞERLENDİRME GÖRSEL SANATLAR SINAVLARI İÇİN İHTİYACINIZ OLAN YARATICI KURGULAMA- ZİHİNSEL+EL+GÖZ BECERİSİ VE YETENEKTİR.
YARARLANABİLECEĞİNİZ KAYNAKLAR: Bilsem sınavları için hazırlanmış kitaplar, yaş düzeyine uygun videolar çocuğunuza yarar sağlar. Örnek kitap:
ORAN-ORANTI ve HAREKET ÇALIŞMALARI için ahşap model mankenden yararlanabilir.
Resim alanında özel yetenekli öğrencinin genel özellikleri nelerdir?https://www.youtube.com/watch?v=Pnc9uE3apr8
Görsel sanatlar yetenek alanında bireysel değerlendirmeye hak kazanan görsel algısı güçlü, farklı düşünebilen, düşündüğünü çizgiyle gösterebilen Bilsem adaylarının yaş gurupları gözetilerek sorulan sorularla; Özgün çalışmasında bir olayı, hikayeyi ya da metni görsel olarak betimleme ve kurgulama yeteneği, görsel ve zihinsel algılama yetenekleri, estetik kavrayış ve doğru aktarma hususları, oran-orantı, kompozisyon, yaratıcılıklarını ortaya çıkarabilme yetenekleri ölçülür. Adayın çalışmasında; olaya farklı boyutlardan bakabilmesine, hayal gücüne, kâğıdı doldurarak iyi bir kompozisyon oluşturup oluşturmadığına, ayrıntılara, oran-orantı, uzak-yakın ilişkisine, 3 boyutlu çizebilme yeteneğine, tekniğine ve hayal gücüne, yaratıcılığına vb. bakılır. Örneğin; Birinci sınıflar için hikâye tamamlama aşamasında, “Buzdolabı kartonundan üç çocuk roket yapmış, çikolata gezegenine gitmişler…” ne olmuş? sorusunda sınavı kazanan öğrenci; zengin hayal gücüyle kare şeklinde bir roket, gezegenler, ay güneş kara delikler ve astronot kıyafetli 3 çocuğu çikolata gezegeninde çikolata yerlerken ve çikolata fabrikası kurarlarken ön-orta-arka plan, büyük-küçük oran ilişkileriyle perspektif gözeterek çizmiş.
1995 yılından beri yurdumuzda sayıca çoğalmakta olan MEB BİLSEM kuruluşlarının, ilkokul öğrencilerini bilim ve sanata yönlendirerek küçük yaştan itibaren alanlaşma yaratıp altyapı oluşturması toplumumuz açısından sevindirici bir gelişmedir.
“ M.E.B. müfredatı/Sanat eğitiminde, belli amaçlara ulaşılması için aşağıdaki ilkeler göz önünde bulundurulur:
- Sanatı görsel bir iletişim formu olarak kullanmada ve değerlendirmede güven ve yeterlilik kazanmaları için öğrencilerin görsel okur-yazarlığını sağlayabilme.
- Sanatsal yaratıcılığı geliştirebilme.
- Her alanda kullanılabilecek yaratıcı davranışlar geliştirebilme.
- Düşünceleri gerçekleştirebilmek ve sanat eserlerini üretebilmek amacıyla bireysel anlayış ve teknik yeteneklerini geliştirebilme.
- Estetik duyguların geliştirilmesi yoluyla, sanat ve tasarımla ilgili olarak bilinçli estetik hükümler vermelerini sağlayabilme.
- Özgün düşünme, üretme ve deneme kapasitelerini geliştirebilme.
- Düzensizliklerden rahatsız olmasını ve çevresini güzelleştirmesini sağlayacak estetik kişilik kazandırabilme.
- Sanat yoluyla ifade imkânı vererek ruh sağlığına yardımcı olabilme.
- Öğrencilerin kendilerini ispatlamalarına ve kendilerini bulmalarına imkân tanıyabilme.
- Öğrencilerin hayatları boyunca sanat yapan üreticiler veya sanatı bilinçli izleyen tüketiciler olarak içinde yaşadıkları kültüre katkılarını sağlayabilme.
- Bireysel veya grup çalışmalarında sorumluluk ve işbirliği, dayanışma anlayışını; birbirleri arasında sevgi, saygı ve yardımlaşma gibi duygu ve davranışları geliştirebilme.
- Sanatın özgünlük olduğunu ve hayata olan katkısını kavrayabilme.
- Sanatsal yaratma hazzını duymasını ve sanatçıyı takdir etmesini sağlayabilme.
- Biçimsel anlatımla ilgili teknik bilgi ve beceriler kazandırabilme.
- Tasarıma yönelik hayal gücünü geliştirebilme.
- Tarihi ören yerlerini, anıtları, müzeleri, sanat- galerilerini, atölyelerini ve tasarım stüdyolarını tanıyarak, kültür ve tabiat varlıklarına sahip çıkabilme. “
Çocuk, okula gelmeden önce eline geçirdiği tebeşir, kalem, boya vb. ile duvarları veya yerleri çizerek birtakım resimler yapar. Bu resimlerdeki başarıları o zamana kadar kazanmış olduğu tasarımların doğruluğuna ve yeteneklerine bağlıdır. Resminin üzerine pek çok şey etki etmektedir; genetik algısı, çevresi ve daha önce yapmış olduğu alıştırmalar, çocuğa özgü özellikler, çocukluk dönemi içinde kolayca değişmez. Çocuk resmi, duygu ve düşüncelerin bir anlatım aracıdır. Bu nedenle çocuğu tanımaya, çevresiyle ilgili sorunu varsa bunu tanımlamasına yardım eder. Örneğin; kardeşine karşı kıskançlık ve öfke duyguları olan bir çocuk, yaptığı resimlerde bu duygusunu ortaya koymak için kardeşini ya ufak, önemsiz olarak gösterir veya diğer çizgilerinden ayrı sert çizgiler kullanır. Resimleri teknik yönden bir değer taşımaz ancak duygu ve düşüncelerini anlatması bakımından önemlidir. Çalışmaları birer sanat eseridir. Çevresindeki varlık ve olayları görmeye, tanımaya, anlamaya ve onlardan hoşlanmaya başlar, gözlem gücünü artırır. Resim yapmak çocukta çözümleme, karşılaştırma, eleştirme yeteneklerini geliştirerek kendine güven duygusu kazandırır. Tüm çocuklarda ortak anlatım özelliği bulunan ilk yaş grubunu 2-12 yaş grubuna indirgeyebiliriz. Zira bu aşamada çocukların anlatımları tümüyle kendilerine özgüdür. Her çocuk kendi alanında yaratıcıdır. Yetişkin insanın küçük örneği olan çocuk, nesnelerin görünen doğal renklerini değil kendine göre güzel ve ilginç bulduğu renkleri kullanır. Ağacı ya da gökyüzünü kırmızıya boyar. Önemsediği kişileri büyük çizer, nesneleri sıralar, düzleştirir. Branş eğitimi vererek onları zorlamak, eleştirmek, onun şiirsel evrenini yıkarak kendi evrenimize çekmeye zorlamak doğru değildir.
Çocuğun yaşına uygun gelişim basamağının, özgün anlatımının, düş gücü ve yaratıcılığının değerlendirilmesinde 4 ve 5. sınıf çocuklarında realist bir anlayışın geliştiği görülür. Özellikle nesneleri kendi renkleri ile görüp boyamaya başlarlar. Görsellik tutkusunu sürdürürken, öğrendikleri bilgileri çalışmalarına aktarırlar. Gördüğü nesnelerin doğruluğunu saptama amacı ile “Acaba yanlış mı yaparım” korkusu ve çekingenliği sezilir. Bu nedenle müfredata uygun doğrudan doğruya, doğaya bakarak ya da canlı modelden, ölü doğadan, çalışma yaptıramayız. Soyut biçimlere dayanan üç boyutlu çalışmalar ve tasarım çalışmaları yaratıcılığa yönlendirmek açısından önemlidir. Çağımızda 3 yaştan itibaren okul eğitiminin zorunlu tutulduğu Fransa’da eğitim sisteminin alt yapısı sağlanmıştır. Yurdumuzda 45-60 öğrencinin bulunduğu karma sınıflarda eğitim durumları, her bir çocuğun gelişim süreçleri paralelinde olamaz. Diğer alanlarda becerili ama ilgi alanı resim olmayan ve zorunlu katıldığı dersten sıkılıp, EQ ve görsel zekâsı gelişkin arkadaşının rahat çalışmasını önlediği gibi kendilerini ifade edeceği alan arayışı içinde kalırlar. 1993’ten sonra bir dönem, Türk Milli Eğitiminin amaçları doğrultusunda- güzel sanatlarla ilgili deneyimleri kazandırma konusunda bireysel farklılıkları gözetmeden, karma eğitimde 4 ve 5. sınıflar için zorunlu resim branş eğitimi verilmesi, ‘herkes resim yapabilir-yapmalı’ düşüncesiyle çocuğun sıkılmadan kendini ifade edebileceği ve yaratıcı yetisini geliştirebileceği, inceleme, çözümleme, gözlem alışkanlıkları kazanarak bilgilerinin artmasının sağlanacağı sanatın diğer alanları göz ardı edildi. Oysa resim öğretmenleri olarak, atölyesi mevcut okullarda, öğrencilerini yakından tanıyan 1 den 5. sınıf öğretmeni arkadaşlarımızdan resim yeteneği olan çocukları Ders Dışı Etkinlik-Resim Egzersiz Derslerine göndermelerini, yönlendirmelerini istedik ve onları Anadolu Güzel Sanatlar Liselerine yerleşecek düzeyde yetiştirdik. İnsanın yaratıcı güçlerinin ortaya çıkarılması ve estetik eğitimin uygulama alanlarından biri sadece Resim dersi değildir. Ki, resim atölyesi olmayan okullarda- karma eğitimde Resim dersi sadece boş zamanların iyi değerlendirilmesi gibi süsleyici işlevi olan veya başka dersle doldurulan, diğer derslerin sürekli uygulama alanı olan bir etkinlik olagelmiştir. Resim dışında da diğer sanatlar yoluyla insanlar kişisel bütünlüğe kavuşurlar ve dolayısıyla toplumsal bütünlük sağlanmış olur.
1.2.3. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN RESME İLİŞKİN GELİŞİM ÖZELLİKLERİ:
‘Büyük kaslar gelişmiştir. Küçük kaslar gelişmektedir. Küçük kaslardan özellikle, parmak, bilek, göz, boğaz, dil henüz gelişmektedir. Okula başlamadan önce başarılı resim yapan çocukta, okula başlayınca resimsel anlatım geriler, çünkü okuma-yazma öğrenmeye karşı ilgi resim çalışmalarının önüne geçer, ama bu durum geçicidir. Her alanda önce büyük, geniş serbest hareketlerle işe başlanmalı, parmak boyası, pastel boya, kalın fırça ve boya seçilmelidir. Bu seçim aynı zamanda gözün gelişim özelliğinin de gereğidir. Göz 8,9 yaşında ancak ince işlere rahatlıkla uyum sağlayacak duruma gelir.
Yedi yaşında çocuk, önceki yaşlara göre daha gerçekçi olsa da duyguları ile karar verir. Beğenilmekten zevk alır, kusurlu, suçlu görülmekten endişelenir. Resimlerine yönelik şakalara bile dikkat etmek gerekir. Sizin için anlamsız görülen şekillerin çocuk için derin anlamlar taşıdığı unutulmamalıdır. Öğretmenin sevgisini, arkadaşlarıyla paylaşmak ona zor gelir. Öğretmeninden ilgi bekler. Öğretmen, öğrenciyi olumlu sözlerle güdülemelidir. Resim-iş çalışmalarını her çocuk sevdiği halde, öğretmen sık sık “Ben resim yapamam” gibi güvensizlik belirten sözlerle karşılaşılabilir. Bu durumda öğretmene büyük görev düşmek-tedir. Resim ve oyunun uyumluluğu ve sürekliliği öğretmenin içten yaklaşımı öğrenciyi yüreklendirebilir. 7 yaşındaki çocuklar resimlerini kısa sürede bitirir. 8 yaşındaki çocuktan yavaş resim yapması beklenebilir. Resimler doğadakine benzemez. Çocuk o varlığın keşfettiği özelliklerini anlatmaktadır. Resimlerde oranlar yoktur. İnsan evden büyük olabilir. Ayrıntı beklenmemelidir. Önceleri kırmızı, mavi, sarı renklerden hoşlanırken daha sonra siyah, beyaz, yeşil, turuncu ve mor renkleri kullanırlar. Varlığı gerçek rengiyle değil, sevdiği renklerle boyarlar. Sevdiklerinin resimlerini de diğerlerine oranla büyük yaparlar. Görsel algısı açık, yaratıcı yönü güçlü çocuk ayrıntılara yer verir.
“Her sağlıklı çocuk aynı gelişim basamaklarından geçer ama değişik gelişim hızı gösterebilir. Çocukta başlıca resim basamakları şunlardır:
- a) Karalama basamağı.
- b) Akılcı gerçeklik basamağı.
- c) Görsel gerçeklik basamağı.
1.a)Karalama basamağı; 1,5-2 yaşlarındaki hareket- ihtiyaçlarından kaynaklanan amaçsız karalamalar, çocuğun “dillenme” dönemine rastlar. Çocuğun yapı ve çizgi ile deneyim kazanması parmak kaslarının gelişmesi, zihni ve algısal olgunlaşmasını tamamlayabilmesi bakımından önem taşır. 3,5-4 yaşlarına kadar süren bu dönemde yetişkinlerin gerekli anlayışı göstererek çocuğa yeterli çalışma ortamı hazırlamalarının şayisiz yararları vardır. Çünkü çocuk, karalama- basamağının sonlarına doğru, çevresindeki nesnelerin yapı özelliklerini keşfederek tanımaya ve çizgiyle anlatıma dökmeye çalışır. Yani nesnenin ve rengiyle olan ilişkilerinin temellerini atar.
- b) Akılcı gerçeklik basamağı; 4-11 yaşları arasındaki çocuk, yetişkinleri şaşırtan yüreklilik ve inançla resim yapar. Anlatımcıdır; gördüklerini değil bildiklerini yapar. Sözgelimi; resmini dışarıdan bakarak çizdiği evin, içerisinde ne varsa röntgen filmi gibi yansıtır. Bu durum, onun içerideki nesnelerin görünmeyeceğini bilmediğinden ya da dikkatsizliğinden değil, her şeyi bildiğini kanıtlama dürtüsünden kaynaklanır. Bu dönemde çocuk resimlerinde “taban çizgisi”, “düzleme”, “serpme”, “tamamlama” özellikleri dikkati çeker.
Çocuğun sözlü anlatım gelişimi ile sıkı sıkıya ilişkisi olan bu evrede kendini dışa vurabilmesi- yönünden, biçimsel anlatımın önemli bir yeri vardır. Çocuk sözlü anlatım yetersizliğini biçimsel anlatımla tamamlamaya çalışır.
- c) Görsel gerçeklik basamağında çocuk, resimlerini parça parça oluşturmak yerine bir bütün olarak planlar. Önceki evrelerde biçimleri kâğıdın yüzeyine yan yana, bitişik düzende sıralarken, bu evrede önden arkaya bir perspektif içerisinde yerleştirme düşüncesine sahip olur. Görsel gerçekçilik basamağında, çocuk resimlerindeki saf yürek özelliklerin yerini, yetişkinlere özgü gözleme dayanan ölçütler almaya başlar. Çocuk yaptıklarını doğadakilerle karşılaştırır. Benzemediğini görünce umutsuzluğa düşebilir. Bu umutsuzluk ya da güvensizlik doğayı gerçekçi olarak yansıtamamaktan kaynaklanır. Sanata ilgi, sanat eserlerine hayranlıkla başlar. Bu dönemde, sanatın bir doğa ürünü değil,- insan düşüncesinin ve duyarlılığın ürünü olduğu,- içtenliğin gerçekten daha önce geldiğinin ön bilinci verilmeye çalışılmalıdır.
11 yaşında başlayan ve ergenlik öncesi dönem olarak nitelediğimiz bu çağda çocuk ruhsal bunalıma düşerek yaratıcı etkinliklerden soğuyabilir. Bu dönemde çocuğu içinde bulunduğu bunalımdan kurtarmak ve yaratıcı çalışmalara yöneltmek için önlemler almak gerekir. İsteksiz görünen bu dönem çocuğun çalışmalarını eleştirmekten çok yüreklendirici tutum içerisine girmek, otoriter davranmamak gerekir. Karşı cinse ilgisi ve arkadaşlık bağlarının arttığı bu dönemde grup çalışmalarına yer verilmesi gerekir.”
On iki yaşından sonra çocukların inceleme, çözümleme, gözlem alışkanlıkları kazanarak bilgilerinin arttığı, olayları toptan algılama yerine ayrıntılarla ilgilendikleri görülür ve Branş eğitimi verilir.
Bu bağlamda BİLSEM, bence Bilim, Resim, Müzik, Teknoloji gibi her bir çocuğun ilgi ve beceri alanlarına yönlendirildiği bir alt yapı olmuştur BİLSEM.Resim Yeteneği Alanında Bireysel İnceleme (RABİ) Bilim ve sanat merkezi resim sınavına bu yıl sadece 1. 2. e 3. sınıf öğrencileri katılabilecek. Görsel sanat eğitimcileri olarak MEB den; tüm ilkokullara resim atölyeleri açılmasını ve bilsem sınavlarına katılacak öğrenciler için resim ders dışı etkinliklerde resim öğretmenlerinin görevlendirilmesini, görsel algısı güçlü olan çocukların seçilerek yetiştirilmesini dileriz.
EQ zekâsı ve görsel algısı yüksek çocuğun BİLSEM Görsel Sanatlar Sınavı değerlendirilmesinde özgün çizgileri, tekniği, yaratıcılığı aranır.
DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTLERİ
Sanat ürününün değerlendirmesi; kompozisyon, çizgi, perspektif, oran-orantı ve Yaratıcılık karakteristik özellikleri çerçevesinde yapılır. 5 jüri hocası tarafından her iki aşama ayrı değerlendirilir; en yüksek not ile en düşük not veren hocaların puanları çıkarılıp diğer üç hocanın verdikleri not ortalaması ile puanlar belirlenir. Öğrencilerin iki resimden aldıkları not 90 ve üstünde ise BİLSEM’e resim yetenekten yerleşebilirler.
1. Okunan Hikâyeyi Görsel Olarak Tamamlama:
- Kompozisyon 20 puan
- Oranı 20 puan
- Çizgi 20 puan
- Perspektif 20 puan
- Yaratıcılık 20 puan Toplam :100 Puan
2. İmgesel Tasarım
- Kompozisyon 20 Puan
- Oranı 20 Puan
- Çizgi 20 Puan
- Perspektif 20 Puan
- Yaratıcılık 20 Puan Toplam: 100 Puan
BİLSEM Resim Sınavlarında istenilen kriterler gözetildiğinde 1.2.3. sınıf çocuklara desen tekniği bilgileri gerekmektedir. Özel kurslarda, çocuğun kendi çizimleri-çalışma uygulamaları sırasında teorik bilgilerle sezdirilebilir. ÜZ Çocuk da olsa gelişim basamaklarının tanınması gerekir. Seçilen konular yaşına, ilgisine, hayal- gücüne, coşku dolu evrenine uygun, çocuğa göre olmalı, ayrıca çevresinde gelişen olayın güncelliğinden yararlanılmalıdır. Duygularının nefret ve aşırı sevgi arasında gidip geldiği bu dönemde iyilik ve kötülük kavramlarını içeren konulara yer verilebilir. Ancak konular erdemliliğin egemenliği ile sonuçlanan öyküler biçiminde düzenlenmelidir. Konuya ilişkin nesneleri kâğıda serpiştirme, düzleme durumlarında kompozisyonu estetik bir bütünlük içinde görselleştirebilme ve farklılık yaratan kurgularını arttırmada yaşına uygun gelişimi sağlanmalıdır. Yaptıklar resimlerden“izlenimci”, “yapıcı” ve “karışık” olmak üzere üç değişik grupta olabileceklerine dikkat edilmelidir.
İzlenimci gruplar, nesneleri bir bütün olarak renk ya da leke ilişkileri içinde algılarlar. Örnek olarak; bir kuşu dış hatları ile çizgileri kesintiye uğratmaksızın çizerler. Görücü tip olan bu çocuklar doğru görme gücüne sahiptirler. Sınıfta çok az rastlanan bu tip çocuklar resme hemen başlarlar kısa sürede bitirirler. Bu çocuklar, resim çalışmalarında konuyu bütünüyle ele alırlar. Çizgi halindeki resimlerde insanın baş, gövde, kol ve bacakları ayrıntısız çizilir. İnsan vücudu bir bütün içinde gösterilir.
Yapıcı tip çocuklar: Yapıcı gruplar, nesneleri üç boyutlu hacimli olarak algılarlar. Parçaları birbirine ekleyerek, bütünü oluşturmayı tercih ederler. Konu hakkında ne biliyorlarsa onu çizerler. Konunun parça parça resmini yaparlar. Yaptıkları resimler bir görüş değil, bir düşünüşün ürünüdür. Resimlerini yaparken parçaları ayrı ayrı birleştirerek bir bütün elde ederler. Yapıcı tip olarak nitelenen bu çocuklar renkli resimlerde daha bilinçli görünürler. Üç boyutlu anlatımlarda, boya, tel, kil, ağaç, mukavva çalışmalarında daha yaratıcı bir yeteneğe sahip olarak bu farklılıklarını belirtirler.
Karışık tip çocuklar: Doğal olarak, çocuklar yalnız görücü ve yapıcı tipler değildir. Çoğunlukla bu iki özellik de vardır.
BİLSEM’E KAYDOLAN ÖĞRENCİLERE NASIL BİR EĞİTİM VERİLİR?
Bilim ve Sanat Merkezlerinde eğitim, öğrencilerin örgün eğitimlerinden farklı olarak gerçekleştirilir. Öğrenciler okullarında geçer not alma ve sınavlara hazırlanma amacıyla hareket ederken, BİLSEM’ in yapısında sınıf geçme, not alma vb. amaçlar yer almadığından bunun yerine süreç odaklı, proje tabanlı öğrenme modeliyle eğitim sağlanır ve öğrencilerin istenilen niteliklere uygun ürün/projeler gerçekleştirmeleri beklenir. öğrenciler 5 aşamalı eğitim programına alınırlar. Programların uygulanmasında okuldan tamamen farklı özel eğitim yöntem ve teknikler, imkânlar ölçüsünde özel materyaller kullanılır. Bireysel eğitim esas olmakla birlikte öğretmen, mekân vb. kısıtlılıklar nedeniyle çoğunlukla 2- 6 kişilik küçük gruplarla eğitim yapılır.
Tüm programlar, öğretmenler tarafından öğrenci merkezli, disiplinler arası, modüler yapıda; öğrencilerin yaratıcılığını, sorunlara farklı yaklaşım ve çözüm bulma becerilerini geliştirecek ve yetişkinlik dönemlerindeki şartlara hazırlayacak nitelikte bireyselleştirilerek hazırlanır.
1-Uyum Programı:
Yeni başlayan öğrenciler ve velileri 40 ders saati ve iki aylık süreyi geçmeyecek şekilde bir uyum programına alınmaktadır. Uyum programı veli, öğretmen, öğrenci herkesin birbirini anlamaya çalıştığı, ortak bir dil oluşturulmaya çalışıldığı aşamadır. Tamamen öğrencileri tanımaya yönelik etkinlikler planlanmakta ve uygulanmakta, kurumun daha önceden oluşturulmuş misyonu, vizyonu, ilke ve değerleri etkinliklere katılanlara aktarılmaktadır. Uyum programı sonunda, Veli-Öğrenci-BİLSEM bütünleşerek, ortak amaçlara doğru ilerleyebilecek duruma gelmektedir.
Görsel Sanatlar ve müzik yetenek sınavıyla Merkeze giren öğrenciler, uyum programı bitiminde sadece görsel sanatlar veya müzik alanında doğrudan özel yetenekleri geliştirme programına alınır.
2- Destek Eğitimi Programı:
Uyum programını tamamlayan genel zihinsel yetenek alanından tanılanan öğrencilerin geliştirmesi gereken temel becerilerinin, tüm alan/disiplinlerle ilişkilendirilmesini esas alan eğitim programıdır. Bireylere iletişim, iş birliği, grupla çalışma, öğrenmeyi öğrenme, problem çözme, bilimsel araştırma, girişimcilik, eleştirel ve yaratıcı düşünme, etkili karar verme, teknoloji okuryazarlığı, sosyal sorumluluk, kaynakları etkin kullanma becerileri kazandırılır.
- 2 ve 3. sınıfta BİLSEM’e girmeye hak kazanan öğrenciler için ilk yıl öncelikle sınıf öğretmenleri tarafından okutulmak üzere uyum programı süresi dâhil en az 2 eğitim- öğretim yılı olacak şekilde,
- 4 ve 5. sınıfta gelen öğrenciler için de sınıf/branş öğretmenleri tarafından okutulmak üzere uyum programı süresi dâhil en az 1 eğitim-öğretim yılı olacak şekilde planlanır ve uygulanır.
3- Bireysel Yetenekleri Fark Ettirme Programı:
Genel zihinsel yetenek alanında tanılanan ve destek eğitim programını tamamlayan öğrencilerin bireysel yeteneklerini fark etmeleri amacıyla yürütülen eğitim programıdır. Öğrencinin bütün alanları tanıyacağı ve en az 3 eğitim öğretim yılı olacak şekilde ve yaratıcılıklarını öne çıkaran, bireysel farklılıklarıyla ilgili disiplinlere yönelik programlar hazırlanır ve uygulanır.
Bireysel yetenekleri fark ettirme programının tamamlanmasını takiben öğrenciler, öğretmenler kurulunca çoklu değerlendirme yöntemiyle değerlendirilerek özel yetenekleri geliştirme programı alanlarına yönlendirilir.
4- Özel Yetenekleri Geliştirme Programı:
Öğrencilerin özel yeteneklerini geliştirmek amacıyla genel zihinsel yetenek alanında tanılanan öğrenciler için en az 2 eğitim-öğretim yılı, görsel sanatlar ve müzik alanında tanılanan öğrenciler için en az 4 eğitim-öğretim yılı olarak yürütülen eğitim programıdır.
Bu programının uygulanma sürecinde, disiplinler arası ilişkiler dikkate alınarak öğrencilerin yönlendirildiği disiplinlerde derinlemesine, ileri düzeyde bilgi, beceri, davranış kazanmaları ve bu doğrultuda üretimde bulunmaları sağlanır. Öğrencinin alan ile ilgili yeteneklerini fark ettirici etkinlikler planlanır, derinlemesine etkinliklere bu aşamalardan sonra geçilir.
5-Proje Üretimi ve Yönetimi Programı:
Özel yetenekleri geliştirme programını tamamlayan öğrencilerin ilgi, istek ve yetenekleri doğrultusunda bir alanda grupla veya bireysel olarak yürütülen eğitim programıdır, öğrenci Ortaöğretim kurumundan mezun oluncaya kadar devam eder. Bu aşamada öğrenci her eğitim öğretim yılında en az bir proje hazırlar. Konular, danışman öğretmenlerin rehberliğinde öğrenciler tarafından belirlenir ve yürütülür. Konu seçiminde öncelikle öğrencinin özel yetenekleri geliştirme programında eğitim aldığı alan olmak üzere diğer alanlar da tercih edilebilir. Her türlü üretim, hizmet, bilimsel çalışma ve sanat etkinlikleri projelendirilir.
BİLSEM’LERDE EĞİTİM DÖNEMLERİ VE SÜREÇLERİ:
Eğitim ve öğretim etkinlikleri eğitim öğretim yılı içerisinde Bakanlıkça hazırlanan ortak yıllık çalışma takvimine göre yürütülür. BİLSEM’ deki eğitim süresi öğrencinin kuruma kayıt yaptırması ile başlar. Öğrenci kayıtlı olduğu örgün eğitim okulunda sabahçı ise öğleden sonra BİLSEM’ de, öğlenci ise sabah BİLSEM’ de ve tam gün eğitim görüyorsa akşam BİLSEM’ de olacak şekilde haftada bir veya iki gün eğitime alınır. Ayrıca hafta sonu, yarıyıl ve yaz tatillerinde yaz okulu, kış okulu ve öğrenci kampları düzenlenebilir.
Uyum süreci (40 saat veya 2 ay), Destek Eğitimi (ilkokul bitene kadar veya 1 yıl), Bireysel Yetenekleri Fark Ettirme (3 yıl), Özel Yetenekleri Geliştirme (2 Yıl), Proje Üretimi/Yönetimi (lise bitene kadar) şeklinde öğrencinin ilk, orta ve lise eğitim hayatı boyunca devam eder.
ÖZEL YETENEKLİ ADAYLAR BİLSEM DIŞINDA DESTEK SÜRECİNE NASIL DÂHİL OLABİLİR?
- Destek eğitim odaları nedir? https://m.youtube.com/watch?v=HUnuMackels&feature=youtu.be
- Ülkemizde özel yeteneklilere eğitim veren özel lise olarak, Kocaeli´nin Gebze ilçesinde Türk Eğitim Vakfı İnanç Türkeş Özel Lisesi (TEVİTÖL) gibi BİLSEM’den bağımsız okullar vardır.
TEV İnanç Türkeş Özel Lisesi Millî Eğitim Bakanlığına bağlı, hazırlık sınıfı ve dört yıllık lise programından oluşan, yabancı dilde eğitim yapan, yatılı ve burslu bir özel eğitim kurumudur. Anadolu Lisesi statüsündedir. Eğitim süresi, hazırlık dâhil, toplam 5 yıldır. Okulda, Milli Eğitim Bakanlığı Anadolu Lisesi programının yanı sıra, özel yetenekli öğrencilere yönelik farklılaştırılmış eğitim programları uygulanmaktadır. Sınıfta öğrenim görmekte olup, 6. ve 7. sınıf Türkçe, Matematik ve Fen Bilgisi derslerinin her birinin yıl sonu notu en az 80 (seksen) olan öğrenciler yazılı sınav, bireysel değerlendirme ve gözlem kampından oluşan 3 aşamalı bir sistemle seçilmektedir.
ÇOCUKLARI RESİMLERİNDEN TANIMA YOLLARI
Çocuklar, resim yapmaktan hoşlandıkları için resim yaparlar, kendi problemleri, kişilikleri hakkında bilgi vermek için değildir. Ancak resimleri içtenlikli olduğundan, aynı zamanda kendileri hakkında da kimseye söyleyemedikleri duygularını, sevinçlerini, korkularını, ilgilerini açıklayacak ipuçları verirler. Kuşkusuz, öğretmenler öğrencinin kişiliğini, onun sorunlarını sosyo- ekonomik yapısını tanımak için resim yaptırmaz, ancak sanatsal etkinlikler sırasında dolaylı olarak bu konularda da bilgiler edinebilir ve eğitsel önlemlerini buna göre yönlendirirler. Özellikle aile konusunda, çocuğun aile içindeki yeri, aile bireyleri ile ilişkileri, ailenin sosyal ve ekonomik yapısı hakkında resimler bize ipuçları verebilir. Örneğin; Babasını herkesten büyük çizen çocuk onu güçlü ve otoriter görüyordur. Annesini büyük çiziyorsa, evde annenin egemen olduğunu düşündürebilir. Bir köşeye küçücük çizilmiş bir bebek kıskançlık duygularını ifade edebilir.
Çok kesin değerler olmamakla beraber çocuğun resimlerindeki çizgi biçimlerine ve seçtikleri renklere bakarak onun kişiliği ve duyguları ile ilgili ipuçları bulabiliriz. Şöyle ki;
Çizgiler:
- Düz ve kırık çizgiler: Gerçekçi, genelliklede saldırgan ve tepkici çocuklar.
- Eğrilerden oluşan abartılı biçimler: Duyarlı ve zengin hayal gücü olan, güvensizlik duyan, çevresindekilere kendisini kabul ettirme çabasında olan çocuklar.
- Yuvarlak biçimler: Olgunlaşamamışlık.
- Yuvarlak ve düşey çizgilerin dengeli kullanımı: Ilımlı ve ölçülü girişkenlik.
- Kâğıdın simetrik dolduruluşu: Genellikle olgunlaşamamışlığın belirtisi.
- Yüzeyin bir bölümüne resim yapanlar: Genellikle bir uyum sorunu olan çocuklar.
- Kâğıdın üst tarafını kullananlar: Genellikle kendine güven duyan, gururlu çocuklar.
- Kâğıdın alt tarafını kullananlar: Tutarlı çocuklar.
- Silik ve sönük çizgiler: Güçlülük, aşırı kendine güven ve hırçınlık.
Renkler:
- Aşırı renk zıtlığı: Huzursuzluk, mutsuzluk.
- Oldukça uyumlu renkler: Huzur ve mutluluk.
- Sıcak renkler: Coşkunluk, mutluluk, neşe.
- Kirli sarı ve kahverengi: Hüzün ve küskünlük.
- Mor: İçe dönüklük, hüzün, duygululuk, incelik.
- Sarı: Canlılık, coşkunluk.
- Turuncu: Yaşama sevinci, neşe
- Beyaz: Temizlik, doğruluk, güven.
KONULARA GÖRE GELİŞİM BASAMAKLARI
Resim-iş dersine ilişkin çeşitli konularda her çocuğun gelişim basamağı değişiktir. Çocukları, renk insan ve hayvan resmi yapmada aralarında ayrılıklar görülür.
Altı aylık çocuk, kırmızı, turuncu, pembe gibi sıcak renklerden hoşlanır. Ama bunları birbirinden ayırt etmeleri iki yaşında başlar. Mavi yeşil ve mor renklerin algılanması daha geç olur. Çok kez mavi ve yeşil renkleri birbirine karıştırırlar.
Dört yaşına gelen bir çocuk renkleri birbirinden ayırt edebilir. Buna karşı ilkokula başladığı halde bunları birbirinden ayıramayan çocuklar da olabilir. Bunun nedeni okula gelmeden önce renklerle karşılaşmamış olmasıdır. Kısa sürede aradaki açığı kapatabilir. Okul öncesinde çocuğa verilen renkli kitap ve oyuncaklar çeşitli boyama araç ve gereçleri bu gelişimi kolaylaştırır ve eğitim değerleri oldukça yüksektir. Fakat hazır boyama kitapları resim-iş eğitiminde yaratıcılığı olumsuz etkiler. Yapılan araştırmalar çocuğun yuvarlak ve elips şeklindeki çizgiler çizdiklerini, fakat bunu çizgi çizmek amacıyla değil, düşündüğü herhangi bir şeyin resmini çizmek için kullandığı görülmüştür.
Çocuklarınızı ‘Ön Hazırlıklarını yapabilmeleri için; SINAVLARDA ÇIKMIŞ VE ÇIKABİLECEK SORU KALIPLARI na uygun, sayfanın en altında derlediğim sorulardan seçerek ve eklediğim kaynaklardan yararlanarak 2B kalemle çalıştırabilirsiniz. (Uygulama kâğıdı 35×50, sınav suresi 40 dakikalık 2 oturum, değerlendirme ölçütleri çerçevesinde 90 ve üzerinden değerlendirilir .)
Ücretsiz GÖRSEL SANATLAR KİTABI http://orgm.meb.gov.tr/ekutuphane/wp-content/uploads/2018/05/dk_2_6.pdf?fbclid=lwAR2-CVclaW43E-OVRxIRTLbs-LH81RPFWphtVVezzvdey2Xv4v8yGOggVlg
M.E.B. tarafından yayınlanan kitapta,imgesel çalışmaya örnek verilen resimler, GörselDil Sanatevimizde hazırlanan ve İzmir Buca Eğitim Fakültesini Resim Öğretmenliği Bölümünü kazanan öğrencim Meltem Tan’a aittir. Teşekkürlerimizle, kaynak gösterilmekten gurur duyduk. 
- DÜŞLE VE ÇİZ 1, 2, 3, 4 – 4 adet basit çizimler kitabından sürekli çizen bireyin imgeleri çoğalır, görsel belleği gelişir/beyin arşivi oluşturur.
Obje ve figürleri basit geometrik formlarla görmeyi geliştirmesi için ekli kitap sayfalarından ve linkten çalıştırabilirsiniz: Her tür obje ve figürlerin geometrik basit çizimlerini resimlere linkte tıkladığınızda bulabilirsiniz. http://www.supercoloring.com/drawing-tutorials/fantasy-creatures
İMGESEL VE 3 KELİME SORU ÖRNEKLERİ- Geçmiş yıllardan soru kalıpları:
2019 yılında BİLSEM Görsel Sanatlar sınavında 1. sınıflara sorulan sorular:
- 1.aşama: Dizinize kadar gelen bir bot tasarlayın.
- 2.aşama: Dev bir çizme ile ne yapardınız?
- Eğer bir hayvan ekmek yapsaydı hangi aletlerle nasıl ekmek yapardı?
- eger Çok uzun fırçalarınız olsaydı ne yapardınız? çiziniz.
- Dev düğmeleriniz olsa ne yapardınız?
- Hayvanlarla insanların uyumunu çizin.
- Düğme, metal gibi nesnelerden farklı şeyler tasarlayın.
- Hayvanlardan biri ressam olsa nasıl çizersiniz?
- Çiftlik yöneten bir hayvanın çiftçi olduğunu düşünün, hangi hayvanı çiftçi yapardınız?
2. SINIFLAR İÇİN: Okunan kelimelerin resimle betimlenmesi ile birlikte imgesel tasarım sınavına örnek, 2019 yılında BİLSEM Görsel Sanatlar sınavında 2. sınıflara sorulan sorular:
- 1. aşama sorusu: elektrik süpürgesi, çatal ayakkabı ile bir alet tasarlayın.
- 2. aşama sorusu: İnsanlarla hayvanlar yer değiştirse ne olurdu? çiziniz.
- Ütü, fırça, çizme
- İçinde çatal, elektrik süpürgesi ve ayakkabı olan bir kompozisyon oluşturun.
- Oyuncakların boyunda olsaydın, nerede ve nasıl olurdun?
- Saç kurutma makinesi, fincan ve gözlük ile bir icat yapın.
- Çiftlik yöneten bir hayvanın çiftçi olduğunu düşünün, hangi hayvan çiftçi yapardınız?
- Kaşık çizimi yapınız.
- Fincan, saç kurutma makinesi ve gözlük ile bir kompozisyon oluşturun.
- Enstrüman çalan hayvanlar çiziniz.
- Kafes, şapka, kaşık
- Küçük bir çekmeceye konulduğunuzu düşünün, ne olurdu?
3.SINIFLAR İÇİN: Gözleme dayalı, cansız modelden çizim ile birlikte imgesel tasarım değerlendirmeleri yapılabilir. Örneğin masanın üzerine sandalye konur üzerine gömlek, havlu vb asılır. Veya ceket, top, su şişesi vb objeler konur. (Geçmiş yıllarda Gaziantep bilsem sınavında; plastik sandalye konmuş, üstünde veya altında hayali obje çizimi istenmiş.) 2. oturumda imgesel tasarım konusu verilmiş, örneğin “astronotla bir gününüzü çizin”
2019 yılında BİLSEM Görsel Sanatlar sınavında 3. sınıflara sorulan sorular:
- 1. aşama sorusu: Bir şehir düşünün, şehirdeki ağaç, araba gibi her şey mutfak eşyasından. O şehirdeki insanları çizebilir misiniz?
- 2. aşama sorusu: Kâğıdı dörde bölüp, verilen mandala bakarak çizin, kalan geniş kısmında bir mekanda kırık mandalın hikayesini görsel anlatın.
- Ressam olan bir hayvan olsanız hangisi olurdunuz?
- Düğmeden bir şeyler tasarlayıp, resmedin.
- Mutfak araç gereçlerinden bir şehir çizin.
- Resim malzemelerinden bir şehir çizin.
- Kagıdı dörde bölüp mandal verilir. Bu mandalı çizin. Kalan kısımda kırık bir mandalı bir mekanda çizin.
Soru kalıplarından örnek konular:
- Hikâye tamamlama: kayan yıldız, düşen uçak, ateşten kedi, kaçan pilot….
- “Ahmet ile cemre bir gün evlerinin bahçesinde oyun oynarken birden evden gelen yüksek sesle irkildiler. Koşarak eve girdiler ve…” sizce ne olmuş olabilir? Hikâyenin konusuna uygun öyküyü tamamlayın.
- ”Efe ile Ege su birikintisinin başında oynuyorlar, leylekler geliyor…” Sonra ne oluyor?
- “Yaprak dedi ki; sıkıldım artık buralardan, bu ağaçtan, bu manzaradan, rüzgârda mıy mıy. Güçlü esip götürsene beni uzaklara… Ama nerde! Ah, bir kurtulabilsem buradan keşke. Neler yapardım neler… Şu sıcak güneşte, şu temiz derede. Acaba benden başka canlılarda var mıdır burada? Onlarla dost olmayı nasıl isterdim. Bugün rüzgâr başka esiyor sanki. Belki de bugün buralardan uzaklaşma vakti gelmiştir…“
- “Akdenizin sıcak sularında yaşayan minik balık, annesinin sözünü dinlemeden yuvasını terk etmiş. İleride, metalin ucunda hareket eden solucanı fark etmiş…“ sonra ne olmuş?
- “Müge, Ece ve Arda aileleriyle birlikte gittikleri piknikte uçurtma yarışı yapmak isterlerken…” hikâyenin konusuna uygun öyküyü tamamlayın.
- “Ali ve annesi sabah kalkıp kahvaltı yapmışlar. Ali en sevdiği kıyafetlerini giymiş. Annesi dün gece yatmadan önce ona seni yarın tiyatroya götüreceğim diye söz vermiş. Birlikte yola koyulmuşlar. Bir de ne görsünler, bir yanda telaşlı insanlar, bir yanda şaşkın insanlar…” Ali ve annesi ne görmüş olabilir?
- “Okulun penceresinden aşağıya baktığında bahçedeki çocuklar bir yere doğru şaşırmış şekilde bakarken parmaklarıyla gösteriyorlar…” Çocuklar ne gösteriyorlar?
- “Balık gölde yüzmekten sıkılmış. Uçabilseydim keşke diye düşünürken aklına…” sizce aklına ne gelmiş olabilir?
- “Anne kızının doğum günü için pasta yapmaya karar verdi. Alınan balonları pasta da kullanmak istiyordu. Aklına bir fikir geldi… “bu fikri sizce ne olabilir?
- Buzdolabı kutusundan uzay mekiği yaparak çikolata şehrine yolculuk yapan ali ve Ayşe’nin macerasını resmedin.
- “Hastaneye elini göstermeye giden Çağlar adlı çocuğun eline…” sence ne olmuş olabilir?
- “Okunan hikâyenin sonunda, çocuk uzay macerası kitabı okumuş”… hikayeyi tamamlayın.
- Ormanda kaybolan kedi…
- Bir buluş yapmak istesen ne yapardın?
- Hayalinizdeki dünyayı çizin
- “Zekâ” sana ne çağrıştırıyor?
- Hayvan terzi olsaydı, en iyi hangi hayvan olurdu?
- Dev bir botla karşılaşsaydınız ne yapardınız?
- Astronot bir gününü sizce nasıl geçirir?
Her tür meslek insanları ile olaylar;
- Manavın bir gününü resimleyerek anlatın.
- Annemle kahve keyfi
- Bilim adam ile bir gün
- Terzide bir gün,
- Pastanede bir gün vb.
- Balıkçının bir günü
- Berberin bir gününü resimleyin.
- Kuaförün bir günü
- çiftçiyle bir gününüzü çizin.”
- Palyaço ile geçirdiğiniz bir günü çizin.
- Bilim adamıyla birlikte bir gün
- Kütüphanede bir gün
- İçi hayallerle dolu garajlı balon ev
- Robot terbiyecisinin resmini yapabilir misiniz?
- Topallayarak gelen Ali’ye annesi, ne yaptın ayağına? Diye sorar. Sizce Ali’nin ayağına ne olmuş olabilir, resimleyerek anlatın.
- Plastik şişesini denize atan çocuğu cezalandırmak isteyen balıklar toplanmış… Ceza olarak ne düşünülmüş olabilir?
- Ersan gökyüzüne baktı. Diğer insanlar gibi o da kaçmaya başladı. Gökyüzünde ne görmüş olabilir?
- Orman yangınlarını anında söndürmek için ne gibi şeyler yapılabilir? Resimleyerek fikirlerinizi anlatın.
- ….Düğün salonunda ne yapıyordun?
- Geleceği gören dürbünün olsa, neler görürdün?
- Okul yolu sana ne çağrıştırıyor?
- Kütüğün ağlaması sana ne çağrıştırıyor?
- Kütük, gözyaşı, bilim bu 3 kelimeden bir resim oluşturun.
- Kütükten ne yapmak isterdin? Resimleyerek anlatın.
- “Sandalye” ismi verilen eşyayı hayal gücünüze göre yeniden tasarlasanız nasıl bir ürün ortaya çıkar? Resmini çizerek gösterir misin?
- “Kütük oturmuş, düşünürken aklına hüzünlü bir hikâye gelmiş ağlamaya başlamış…” aklına sizce ne gelmiş olabilir? Resimleyerek gösterin.
- Annenizin bir gününü resimleyerek anlatın.
- “Akvaryumda balık, evin penceresinden denizi izlerken derinden bir “ah çekmiş” keşke orada olsaydım..” sonunda denize ulaşmış ama nasıl?
- 2 arkadaş çünkü gezegenine gidiyorlar… gerisini tamamlayın.
- Haksız kazanç, hak ve sorumluluklarımızla ilgili düşüncelerin.
- Hakkımı yeme, faturanı bana ödetme afiş çalışması
- “İçini açıpta okumadığı, anlam olarak da ne yazdığını bilmediği, başkalarının sözüne inanarak bildiğini zannettiği kitaptan sınava giren Ayşe, sınavdan en iyi notu alacağını zannederek soruları çözmeye başlar.” Ayşe’nin sınav çıkışını resimleyebilir misin?
- Semra şarkı söylerken dikkati dağılır ve sahneyi terk eder. Sizce Semra’nın dikkatini dağıtan ne olabilir? Resimleyerek anlatın.
- “Reçel dünyası” denilince aklına ne gelir, resimle.
- “Reçel denizi” sence nasıldır?
- “Duvardaki kitap” deyince sana ne çağrıştırıyor?
- “Eve geldiğimde annemin yaptığı reçellerin kokusu burnuma gelmişti. Annem yaptığı reçelleri, rengârenk kavanozlara koymuş, portakalı maviye, ayvayı kırmızıya…” geri kalanları da siz kavanoza koyarak resimleyebilir misiniz?
- Pilleri toprağa veya çöpe atmak yerine atık pil kutusuna koyan Ahmet rüyasında ne görmüş olabilir?
- Çöpleri 7/24 toplayan, gerektiğinde insanları uyaran bir robot yapsaydınız nasıl bir robot olurdu?
Doğal afetler…
- “Suyun hayatımızdaki yeri ve önemi”
- Denizaltında canlılar
mevsimler…
- “Enginar mevsimi”
- Mayısa kavuşan çilek
- Akvaryumdaki balığın denize kavuşma özlemi
- “Balık, dondurma, gitar ile ilgili hikâye oluşturup çizin”
- “bebek arabası, durak ve deve ile ilgili bir hikâye oluşturup çizin.”
- Çocuk parkı, kaplumbaga, gözlük
- Ahtapot, fener, berber
- Kaydırak, bisiklet, gözlük
- Merdiven, sandık, kuş
- Ayı, ütü, sahne
- Dinozor, lunapark, piknik
- Kitaplık, mutfak, çekirge
- Horoz, duvar saati, benzin istasyonu
- Yarasa, araba, kümes
- Merdiven, telefon, at
- Tren, dede, bavul
- Leylek, üzüm, uçak
- Deniz, deve, yıldız
- Fok balığı, top, şemsiye
- Gemi, kedi, ağaç
- Sinek, göktaşı, deniz
- Manav, makas, civciv
- Yengeç, dürbün, bank
- Mutfak, arı, şapka
- Kurbağa, diş fırçası, kale
- Kurbağa, diş fırçası, kale
- Sokak lambası, aslan, çiçekçi
- Goril, televizyon, bahçe
- “Kedi, uçak, yıldız” örnek, 1. sınıf öğrencisinin yaratıcı kurgusu: yıldızlar, denizyıldızı olarak kumsalda oynuyorlar, kedi ve ailesi uçaktan kumsala inmiş onları izliyor.
- Dondurmacı, deniz, gitar
- Yaşlı teyze, balina, tabak
- Çekirge, mutfak, kitap
- Ateş, buz, balık
- Dondurmacı, balık, gitar
- Aslan, çiçekçi, trafik ışığı
- Penguen, saç kurutma makinesi, cadde
- Deniz kenarı, karga, kitap
- Kedi, köpek, sevgi
- Ağaç, yıldız, hediye
- At, tekerlek, yıldırım
- Uçak, yıldız, kedi
- manav, civciv ve makas
- Sandalye, balık, palyaço
- Karga, plaj ve defter
- Deniz, deve ayakkabı
- Deve, çizme, deniz
- Tavşan, muz, buz – Örnek; 1. sınıf öğrencisinin yaratıcı kurgusu: Tavşan ve kaplumbağa yarışırken, tavşan kaplumbağanın önüne muz kabuğu atıp ayağını kaydırarak yarışı kazanıyor. Bunu gören güneş ve bulutlar tavşana ceza veriyorlar; güneş ortadan kayboluyor, bulutlar da soğuk rüzgârlar estirerek tavşanı buz kütlesine hapsediyor.
- tren vagonu, telefon, tavus kuşu
- dalgıç sandık tekne
- Kardan adam, robot, denizaltı – yaratıcı kurgu: robotlar denizaltında kardan adam üretiyor.
- Palyaço, balık, sandalye
- Kütük, gözyaşı, bilim
- Kadın, kiraz, gezegen
- Kaplumbağa, Masa ve Gözlük
- Orman, traktör, berber
- Fil, kovboy, yastık
- Kardan adam, denizatı, robot
- Reçel, kış, kavanoz
- Kitap, duvar, cahil
- Anne, kamyon, çiçek
- 2018, 2019, barış
- Karpuz, gezegen, kasap
- Kaplumbağa, tarak, gezegen
- Dalgıç, çöl, at
- Deve, durak, bebek arabası
- Perde, tavuk, sandalye
- Berber, hırsız, ahtapot
- Berber, traktör, orman,
- Bardak Fil, Şemsiye
- Berber, traktör, orman
- Leylek, flüt, deniz
- Tiren vagonu, telefon, tavus kuşu
- Gezegen, karpuz, yılan
- Penguen, şemsiye ve manav
- Kedi, gemi, kolye
- Ağaç, deniz, çocuk, ayakkabı
- 5’li kelimeler…/…yaratıcılıklarını ortaya çıkarabilecek farklı sorular hazırlayabilirsiniz.
SIK SORULAN SORULAR için kılavuz
YÜREĞİNİZİ SANATLA ISITIN
GörselDil Sanat-evi Bilsem Sınavlarına Hazırlık 1., 2., 3. sınıf resim çalışmalarımız:
instagram İGTV DERS VİDEOLARIMIZDAN YARARLANABİLİRSİNİZ.
https://www.instagram.com/nursengorseldil/
BİLSEM SINAVINA KATILAN TÜM ÖĞRENCİLERİMİZE BAŞARILAR, İYİ ŞANSLAR DİLERİM. Emekli Görsel Sanatlar Eğitmeni-Nurşen Görşen
___________________________________Kaynak:
- MEB/BİLSEM,
- BİLSEM online
- BİLSEM Görsel Sanatlar, Bilsemli Anneler Forumu
- -“..”: İlköğretim Okullarında Görsel Sanat Eğitimi -Haşim Nur Gürel
- – Resim. İş dersinin temel işlevleri
“GELECEĞİN ÖNGÖRÜ GÜCÜ VE IŞIĞI; GERÇEK SANAT-TASARIM ve BİLİMDİR.” -Faruk Atalayer-Değerli İNSAN, hocamızın Ruhu şad, mekanı cennet olsun.
“Güzel sanatlarda muvaffak olmak, bütün inkılâplarda başarıya ulaşmak demektir. Güzel sanatlarda muvaffak olamayan milletler ne yazık ki, medeniyet alanında yüksek insanlık sıfatıyla yer almaktan ilelebet mahrum kalacaklardır.” ATATÜRK
“Sanat ve ilim takdir görmediği yerden göç eder” İbn_i Sina
YETENEK SINAVLARINA HAZIRLIK SANAL DESTEK 